Travel
Nan Old City
สถานที่ท่องเที่ยว (Attractions)

วัดและโบราณสถาน

ในโครงการ Nan Old City หรือพื้นที่พิเศษเมืองเก่าน่าน สถานที่ท่องเที่ยวที่เป็นหัวใจสำคัญไม่ได้มีแค่ความสวยงาม แต่คือ "แหล่งเรียนรู้ที่มีชีวิต" สะท้อนสถาปัตยกรรมล้านนาตะวันออกและวิถีชีวิตดั้งเดิม
นี่คือ 6 วัดและโบราณสถานสำคัญ ที่คุณ "ห้ามพลาด" หากต้องการสัมผัสจิตวิญญาณของ Nan Old City :
1. วัดภูมินทร์ (Wat Phumin) สัญลักษณ์ของเมืองน่าน
นี่คือ Landmark สำคัญที่สุดของโครงการ Nan Old City เป็นวัดหลวงที่มีความแปลกและหนึ่งเดียวในไทย
-
จุดเด่น: พระอุโบสถทรงจตุรมุข (รูปกากบาท) ซึ่งเป็นทั้งพระอุโบสถ พระวิหาร และพระเจดีย์ในหลังเดียวกัน โดยมีพระประธานจตุรทิศหันหน้าออกทั้ง 4 ด้าน
-
คุณค่าทางศิลปะ: ภาพจิตรกรรมฝาผนัง "ปู่ม่านย่าม่าน" หรือภาพกระซิบรักบันลือโลก อันเป็นสัญลักษณ์ของเมืองน่าน และภาพวาดวิถีชีวิตคนเมืองน่านในอดีตที่สมบูรณ์ที่สุด
2. วัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร (Wat Phra That Chang Kham)
ตั้งอยู่ตรงข้ามพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สะท้อนความรุ่งเรืองและความสัมพันธ์กับกรุงสุโขทัย
-
จุดเด่น: เจดีย์ทรงลังกาที่มีรูปปั้นช้างปูนปั้นค้ำรอบฐานเจดีย์ คล้ายกับวัดช้างล้อมที่สุโขทัย แสดงถึงอิทธิพลทางศิลปะที่เชื่อมโยงกัน
-
สิ่งศักดิ์สิทธิ์: ภายในวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปทองคำปางลีลา ศิลปะสุโขทัยที่งดงามมาก
3. พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติน่าน (Nan National Museum) & ซุ้มลีลาวดี
เดิมคือ "หอคำ" หรือคุ้มของเจ้าผู้ครองนครน่านองค์สุดท้าย
-
จุดเด่น: ตัวอาคารเป็นสถาปัตยกรรมผสมผสานระหว่างล้านนาและตะวันตก ภายในจัดแสดงงาช้างดำ (ของคู่บ้านคู่เมือง) และโบราณวัตถุทางชาติพันธุ์วิทยา
-
จุดเช็คอิน: "ซุ้มลีลาวดี" ด้านหน้าพิพิธภัณฑ์ แถวต้นลีลาวดีที่โค้งเข้าหากันเป็นอุโมงค์ธรรมชาติ ถือเป็น Signature ของการท่องเที่ยวแบบ Slow Life ในเขตเมืองเก่า
4. วัดมิ่งเมือง (Wat Ming Muang) - หลักเมืองน่าน
ศูนย์รวมจิตใจและเป็นที่ตั้งของ เสาหลักเมืองน่าน
-
จุดเด่น: เป็นวัดที่มีสถาปัตยกรรมปูนปั้นสีขาวทั้งหลัง (White Temple) ที่มีความวิจิตรบรรจงมาก ลวดลายปูนปั้นเป็นฝีมือตระกูลช่างเชียงแสนที่มีความละเอียดอ่อนช้อย
-
ความเชื่อ: นักท่องเที่ยวนิยมมาสักการะเสาหลักเมืองเพื่อความเป็นสิริมงคล "มิ่งมงคล" แก่ชีวิต
5. วัดศรีพันต้น (Wat Sri Panthon)
วัดที่สวยสะดุดตาด้วยสีทองอร่ามทั้งหลัง
-
จุดเด่น: วิหารสีทองระยิบระยับ และจิตรกรรมปูนปั้นพญานาคเจ็ดเศียรที่เฝ้าบันไดหน้าวิหาร ซึ่งมีความสวยงามและดูมีมนต์ขลังมาก
-
วัฒนธรรม: ภายในวัดมีโรงเรือแข่งที่มีชื่อเสียงของน่าน เก็บรักษาเรือยาวโบราณ สะท้อนประเพณีแข่งเรือที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรม
6. วัดพระธาตุแช่แห้ง (Wat Phra That Chae Haeng) - พระธาตุคู่บ้านคู่เมือง
แม้จะตั้งอยู่นอกเขตกำแพงเมืองเก่า (ข้ามแม่น้ำน่านไปเล็กน้อย) แต่ถือเป็นส่วนสำคัญของประวัติศาสตร์เมืองน่าน
-
จุดเด่น: องค์พระธาตุสีทองสุกปลั่ง เป็นพระธาตุประจำปีเกิดของคนปีเถาะ (กระต่าย) สถาปัตยกรรมและศิลปะสกุลช่างน่านแท้ๆ
คำแนะนำการท่องเที่ยวแบบ Nan Old City (Low Carbon)
เพื่อให้เข้ากับคอนเซปต์เมืองเก่าและช่วยลดมลพิษ:
-
รถราง (Tram): แนะนำให้นั่งรถรางชมเมือง (จุดขึ้นอยู่ที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว ตรงข้ามวัดภูมินทร์) มีมัคคุเทศก์ท้องถิ่นบรรยายความรู้ตลอดเส้นทาง
-
จักรยาน/เดิน: สถานที่ในข้อ 1-4 อยู่ใกล้กันมาก สามารถเดินเชื่อมถึงกันได้ หรือเช่าจักรยานปั่นชมเมืองได้อย่างสะดวกและปลอดภัย
ชุมชนท่องเที่ยว
หัวใจสำคัญของ Nan Old City คือการเป็น "เมืองเก่าที่มีชีวิต" (Living Old City) ดังนั้นชุมชนท่องเที่ยวในเขตพื้นที่พิเศษนี้จึงไม่ใช่แค่สถานที่โชว์ของ แต่เป็นบ้านที่ผู้คนอาศัยอยู่จริงและพร้อมเปิดประตูต้อนรับนักท่องเที่ยวให้มาเรียนรู้วิถีชีวิต
นี่คือ ชุมชนท่องเที่ยวเด่น (CBT) ในเขตเมืองเก่าน่านและพื้นที่เชื่อมโยง ที่คุณควรแวะไปสัมผัส:
1. ชุมชนบ้านพระเกิด (Ban Phra Koet Community)
ไฮไลท์: ศิลปะการทำตุง และความศรัทธา ชุมชนนี้โดดเด่นเรื่องงานหัตถศิลป์ล้านนา โดยเฉพาะ "ตุง" (ธงแขวนในงานพิธีกรรม)
-
กิจกรรม: เวิร์กช็อป "ตัดตุงก้าคิง" (ตุงค่าคน) ซึ่งเป็นตุงสะเดาะเคราะห์ตามความเชื่อล้านนา หรือทำตุงไส้หมู นักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้ตั้งแต่การตัดกระดาษไปจนถึงความหมายของลวดลาย
-
สถานที่: พิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านพระเกิด (อยู่ในวัดพระเกิด)
2. ชุมชนบ้านหัวเวียงใต้ (Ban Hua Wiang Tai Community)
ไฮไลท์: การทอผ้าและโคมล้านนา แหล่งรวมภูมิปัญญาผ้าทอเมืองน่าน โดยเฉพาะ "ผ้าลายน้ำไหล" และผ้าซิ่นตีนจก
-
กิจกรรม: ชมการทอผ้ากี่เมือง (กี่พื้นบ้าน) และเรียนรู้การทำ "โคมมะเต้า" (โคมไฟล้านนา) ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถลองประกอบและตกแต่งโคมด้วยตัวเองเพื่อนำไปบูชาพระหรือเป็นของที่ระลึก
-
บรรยากาศ: เป็นชุมชนเก่าแก่ที่มีบ้านเรือนไม้สวยงาม
3. ชุมชนบ้านไผ่เหลือง (Ban Phai Lueang Community)
ไฮไลท์: ขนมหวานและอาหารพื้นเมือง (Gastronomy) สำหรับสายกินต้องห้ามพลาดชุมชนนี้ เพราะเป็นแหล่งผลิตขนมหวานที่มีชื่อเสียงของเมืองน่าน
-
กิจกรรม: ชิมและชมการทำ "ขนมดอกลำเจียก" ขนมโบราณหากินยาก หรือเรียนรู้การทำข้าวแต๋นน้ำแตงโม และไส้อั่วสูตรดั้งเดิม
-
จุดเด่น: สะท้อนวิถีชีวิตแบบ "กินตามฤดูกาล" ของคนน่าน
4. กลุ่มสามล้อผ่อเมืองน่าน (Nan Tricycle Club)
ไฮไลท์: มัคคุเทศก์ท้องถิ่นที่มีชีวิต แม้จะไม่ใช่ "หมู่บ้าน" ในเชิงกายภาพ แต่เป็น "ชุมชนอาชีพ" ที่สำคัญที่สุดของ Nan Old City
-
บทบาท: สิงห์รถถีบเหล่านี้คือผู้เฒ่าผู้แก่ในพื้นที่ที่ถูกยกระดับให้เป็นมัคคุเทศก์ท้องถิ่น พวกเขารู้ทุกซอกทุกมุมและตำนานของเมือง
-
กิจกรรม: นั่งสามล้อถีบชมเมืองในเส้นทางพิเศษ (เช่น เส้นทางไหว้พระ หรือเส้นทางชมตลาดเช้า) ซึ่งช่วยลดคาร์บอนและกระจายรายได้สู่คนตัวเล็กๆ ในสังคม
ชุมชนเชื่อมโยง (ใกล้เคียงเขตเมืองเก่า)
หากมีเวลาเพิ่ม แนะนำให้ขยับออกไปรอบนอกเล็กน้อย (อยู่ในเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ของ อพท. เช่นกัน):
-
ชุมชนบ้านบ่อสวก (Ban Bo Suak): แหล่งเตาเผาโบราณอายุ 700 ปี กิจกรรมคือการปั้นเครื่องปั้นดินเผาจากดินบ่อสวกที่เป็นเอกลักษณ์
-
โฮงเจ้าฟองคำ (Noble House): บ้านเจ้าล้านนาโบราณที่เปิดเป็นพิพิธภัณฑ์มีชีวิต ให้เห็นการใช้ชีวิตของเจ้านายฝ่ายเหนือในอดีต พร้อมสาธิตการปั่นฝ้ายและเล่นดนตรีพื้นเมือง
ข้อแนะนำ: การท่องเที่ยวชุมชนเหล่านี้ แนะนำให้ติดต่อล่วงหน้าหรือผ่าน ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเทศบาลเมืองน่าน (ตรงข้ามวัดภูมินทร์) เพื่อให้ชุมชนเตรียมอุปกรณ์สำหรับทำกิจกรรม Workshop ไว้ต้อนรับครับ

กิจกรรมท่องเที่ยว

กิจกรรมท่องเที่ยวใน Nan Old City ถูกออกแบบมาภายใต้คอนเซปต์ "เนิบนาบ ยั่งยืน และสร้างสรรค์" เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสวิถีชีวิตของ "เมืองเก่าที่มีชีวิต" อย่างแท้จริง
นี่คือ 5 กิจกรรมห้ามพลาด ที่จะทำให้คุณตกหลุมรักเมืองน่าน:
1. นั่งรถรางชมเมือง (Nan Tram Tour)
กิจกรรม Signature ของเมืองน่าน นี่เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการเริ่มทำความรู้จักเมืองเก่า เพราะเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Low Carbon) และช่วยลดปัญหาจราจร
-
สิ่งที่ได้: นั่งรถรางเปิดประทุนรับลมเย็นๆ ผ่านวัดสำคัญและย่านเมืองเก่า โดยมีมัคคุเทศก์ท้องถิ่น (ซึ่งมักจะเป็นคนเฒ่าคนแก่ที่มีอารมณ์ขัน) คอยเล่าเกร็ดประวัติศาสตร์และตำนานเมืองน่านให้ฟัง
-
จุดขึ้นรถ: ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเทศบาลเมืองน่าน (ตรงข้ามวัดภูมินทร์)
2. เดินกาดข่วงเมือง และทานขันโตกหน้าวัดภูมินทร์
บรรยากาศยามเย็นวันศุกร์-เสาร์-อาทิตย์
-
กิจกรรม: เดินเลือกซื้ออาหารพื้นเมือง (ไส้อั่ว, น้ำพริกหนุ่ม, ข้าวกั้นจิ้น) และสินค้าทำมือจาก "ถนนคนเดินเมืองน่าน"
-
ไฮไลท์: นำอาหารที่ซื้อมานั่งทานบน "ขันโตก" (โต๊ะเตี้ย) ที่เทศบาลจัดเตรียมไว้ให้ ณ ลานข่วงเมือง หน้าวัดภูมินทร์ พร้อมชมการแสดงดนตรีพื้นเมืองและการฟ้อนรำ สัมผัสบรรยากาศดินเนอร์ใต้แสงดาวที่หาไม่ได้ที่อื่น
3. ปั่นจักรยานลอดซุ้มลีลาวดี
กิจกรรมยอดฮิตสำหรับสายถ่ายรูป
-
กิจกรรม: เช่าจักรยานปั่นเนิบๆ รอบเมืองเก่า เส้นทางยอดนิยมคือการปั่นไป พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติน่าน เพื่อถ่ายรูปกับ "อุโมงค์ลีลาวดี" ที่โค้งเข้าหากันอย่างสวยงาม
-
ข้อดี: ผังเมืองน่านเชื่อมต่อถึงกันง่าย การปั่นจักรยานจึงสะดวก ปลอดภัย และเข้าถึงจุดเช็คอินลับๆ ตามตรอกซอกซอยได้ดี
4. เวิร์กช็อปงานฝีมือ (Creative Crafts)
เรียนรู้ภูมิปัญญา สู่เมืองสร้างสรรค์ UNESCO ลองแปลงร่างเป็นช่างฝีเมืองน่านสักวัน ด้วยการลงมือทำจริงกับปราชญ์ชาวบ้าน:
-
ทำตุง (ธง): เรียนรู้การตัดกระดาษ "ตุงไส้หมู" หรือ "ตุงก้าคิง" ที่วัดพระเกิด เพื่อสะเดาะเคราะห์และเป็นสิริมงคล
-
ทำโคมล้านนา: เรียนรู้วิธีขึ้นโครงและติดกระดาษสาทำโคมมะเต้า ที่ชุมชนบ้านหัวเวียงใต้
-
แกะลายเรือแข่ง: ลองแกะสลักไม้จำลองหัวเรือแข่ง เอกลักษณ์ของเมืองน่าน
5. จิบกาแฟ ชมวิถีเนิบ (Cafe Hopping)
น่านคือเมืองกาแฟคุณภาพ น่านเป็นจังหวัดที่ปลูกกาแฟได้ดีเยี่ยมระดับประเทศ (เช่น กาแฟดอยสวนยาหลวง) ในเขตเมืองเก่าจึงเต็มไปด้วยคาเฟ่เก๋ๆ ที่รีโนเวทจากบ้านไม้เก่า
-
กิจกรรม: แวะชิมกาแฟ Specialty Coffee ฝีมือบาริสต้าท้องถิ่น ในบรรยากาศบ้านไม้คลาสสิก หรือร้านริมแม่น้ำน่าน ปล่อยอารมณ์ให้ไหลไปช้าๆ ตามวิถี Slow Life
เส้นทางและแผนที่ท่องเที่ยว

การท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำ
(Low Carbon Tourism)


การท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำ (Low Carbon Tourism) ใน Nan Old City คือหัวใจสำคัญของการทำให้เมืองเก่าน่านเป็นแหล่งท่องเที่ยวยั่งยืนระดับโลก (Green Destinations)
แนวคิดนี้ไม่ใช่แค่เทรนด์รักษ์โลก แต่เป็น "กติกาเมือง" ที่คนน่านร่วมกันกำหนดขึ้น เพื่อรักษาสภาพแวดล้อมและวิถีชีวิตที่สงบงามให้คงอยู่ โดยมีมาตรการที่เป็นรูปธรรม 3 ด้านหลักที่คุณจะสัมผัสได้เมื่อไปเยือน:
1. การเดินทางที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม (Green Mobility)
เป้าหมายคือลดการใช้รถยนต์ส่วนตัวและรถทัวร์ขนาดใหญ่ในเขตเมืองเก่าที่ถนนแคบและแออัด
-
รถรางชมเมือง (Nan Tram): นี่คือพระเอกของงาน เป็นรถรางไฟฟ้าเปิดโล่งที่ให้บริการนักท่องเที่ยวชมรอบเมืองเก่า มีมัคคุเทศก์ท้องถิ่นบรรยายความรู้ ช่วยลดมลพิษทางเสียงและอากาศได้มาก
-
เมืองแห่งการปั่นและเดิน (Walkable & Bikeable City): ผังเมืองเก่าน่านมีขนาดกะทัดรัด สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญเชื่อมโยงถึงกันได้ง่าย ทางเท้าได้รับการปรับปรุงให้เดินสะดวก และมีร้านเช่าจักรยานให้บริการ ทำให้นักท่องเที่ยวสามารถ "เที่ยวแบบช้าๆ" โดยไม่ก่อมลพิษ
2. การจัดการขยะและพลังงาน (Waste & Energy Management)
เปลี่ยนพฤติกรรมนักท่องเที่ยวและผู้ประกอบการให้ "รับผิดชอบร่วมกัน"
-
ถนนคนเดินปลอดโฟม: กาดข่วงเมืองน่านมีมาตรการเข้มงวด ห้ามร้านค้าใช้ภาชนะโฟม และรณรงค์ให้ใช้วัสดุธรรมชาติ หรือให้นักท่องเที่ยวนำภาชนะมาเอง (Bring Your Own)
-
วัดสีเขียว (Green Temple): วัดต่างๆ ในโครงการ Nan Old City (เช่น วัดภูมินทร์, วัดพระธาตุแช่แห้ง) มีการจัดการขยะแยกประเภทอย่างเป็นระบบ และใช้หลอดไฟประหยัดพลังงานในการประดับไฟยามค่ำคืน
3. กิจกรรมท่องเที่ยวที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม (Low Impact Activities)
ส่งเสริมกิจกรรมที่เน้นการเรียนรู้วัฒนธรรมและภูมิปัญญา แทนกิจกรรมที่ใช้ทรัพยากรเปลือง
-
Workshop หัตถกรรม: กิจกรรมอย่างการทำตุง, ทอผ้า, หรือทำโคม ล้วนใช้วัสดุธรรมชาติในท้องถิ่น และใช้ "แรงคน" เป็นพลังงานหลัก ซึ่งมีคาร์บอนฟุตพริ้นท์ต่ำมากเมื่อเทียบกับกิจกรรมบันเทิงสมัยใหม่
-
การกินอาหารท้องถิ่น (Local Gastronomy): ส่งเสริมให้ทานอาหารที่ปรุงจากวัตถุดิบในพื้นที่ (Local Sourcing) ซึ่งช่วยลดการขนส่งระยะไกลและการปล่อยก๊าซเรือนกระจก